Bitwa o Tczew była fragmentem wojny Napoleona z IV koalicją antyfrancuską, czyli namówionymi do starcia przez Brytyjczyków Rosją i Prusami. Po nierozstrzygniętej bitwie pod Iławą Pruską (niem. Preussisch Eylau, obecnie Bagrationowsk w obwodzie kaliningradzkim), zapadła decyzja, aby zdobyć Gdańsk. Ale żeby to zrobić, najpierw trzeba było oczyścić z wojsk pruskich lewy brzeg Wisły i zająć Tczew. Zadanie to otrzymał gen. Dąbrowski, który dysponował 5 tys. piechoty, 700 jazdy i 100 kanonierami. Miasta broniło około 700 Prusaków, dowodzonych przez majora Friedricha von Botha. Szturm na miasto wyznaczono na 23 lutego.
Bitwa rozpoczęła się na przedpolach miasta, od ataku na folwarki Czyżykowo Małe i Wielkie. Prusacy zostali w końcu zmuszeni do cofnięcia się w granice miasta. Atakujący poszli za ciosem i szturmem wzięli Tczew. Ostatnie oddziały pruskie broniły się przy kościele farnym, gdzie zostały wzięte do niewoli.
W walkach o Tczew poległo tylko dwóch oficerów wojsk napoleońskich, za to wśród rannych znaleźli się m. in. gen. Jan Henryk Dąbrowski, który otrzymał postrzał w nogę (co uniemożliwiło mu wzięcie udziału w oblężeniu Gdańska), oraz jego syn, płk Jan Michał Dąbrowski. Musiano mu amputować rękę, co de facto zakończyło jego dobrze się zapowiadającą karierę wojskową. Prusaków zginęło około 150. Wielu utopiło się w Wiśle. Część żołnierzy mjr von Botha próbowała uciec po lodzie na drugi brzeg rzeki, jednak lód okazał się za słaby, a gen. Dąbrowski rozkazał ostrzelać rzekę z dział. Jak odnotował jeden z uczestników bitwy: „na Wiśle pod Tczewem widać było pływające kapelusze i warkocze.” Napoleon, ze swojej kwatery na zamku w Ostródzie, gratulował Dąbrowskiemu sukcesu i przyznał 14 krzyży Legii Honorowej. Cesarz nazwał też tczewską batalię „pierwszą polską bitwą”.
Walka o Tczew zainspirowała artystów. Opisy bitwy znajdziemy w „Popiołach” Stefana Żeromskiego oraz w wierszu „Batalia pod Tczewem” Hiacynta Jabłońskiego, uczestnika walk. Powstały też obrazy: „Szturm do Bramy Gdańskiej w Tczewie” Jana Rosena oraz „Zdobycie Tczewa przez Legiony Dąbrowskiego w 1807 r.” Jerzego Kossaka.
Danuta Stenka jest za stara do roli?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
