Najmłodszy kanonik w diecezji pelplińskiej

Rozmawiamy z ks. Tomaszem Patoką, najmłodszym kanonikiem gremialnym Kapituły Katedralnej Pelplińskiej.

Gratuluję tak wysokiego wyróżnienia. Niezbyt często się zdarza, aby tak młodego kapłana mianowano kanonikiem gremialnym.

- Dziękuję. Powiem, że taka była decyzja ks. biskupa pelplińskiego Jana Bernarda Szlagi. Zostałem mianowany 23 marca, a uroczysta instalacja, czyli wprowadzenie do stalli odbyła się 25 maja 2005 roku w katedrze pelplińskiej, w przededniu uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Dekret nominacyjny odczytał bp Piotr Krupa, prepozyt Kapituły.

Przeczytałem w "Pielgrzymie", że podkreślono w nim szczególne zasługi księdza, jako dyrektora Collegium Marianum i Liceum Katolickiego w Pelplinie. Może powie ksiądz parę słów o sobie.

- Kapłanem jestem już 14 lat. Byłem wikariuszem w toruńskiej parafii św. Jana (obecnie katedra) i w Tczewie u Matki Kościoła, na osiedlu Suchostrzygi. Odbyłem studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie ze specjalizacją z teologii fundamentalnej. Od 1997 roku byłem wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym, prefektem, a także wicerektorem tej uczelni. W tym też roku zostałem dyrektorem powstającego Collegium Marianum. Od lipca 2000 roku jestem dyrektorem funkcjonującej szkoły. Jestem członkiem zarządu Fundacji Episkopatu Polski "Opoka" i diecezjalnym koordynatorem Fundacji Episkopatu Polski "Dzieło Nowego Tysiąclecia". Pracuję w redakcji Studiów Peplińskich, Radzie Ekonomicznej i Radzie Kapłańskiej.

Taka nominacja może być okazją do porozmawiania od godnościach kapłańskich. Co zatem można powiedzieć o Kapitule Katedralnej Pelplińskiej. Według jakich dokumentów ona działa?

- Kontynuuje ona tradycyjne Kapituły Katedralnej Chełmińskiej ustanowionej 22 lipca 1251 roku za rządów Heidenryka, pierwszego biskupa chełmińskiego. Kilkakrotnie nowelizowano statut kapituły, ostatnio. Papież Jan Paweł II, w 1992 roku, dokonując reorganizacji diecezji w Polsce zmienił nazwę Diecezji Chełmińskiej na Diecezję Pelplińską. Zmienił też jej granice. Pierwszy biskup pepliński ks. prof. Jan Bernard Szlaga, dokonał kolejnej nowelizacji i promulgował statuty w roku 2000, w ramach prac I Synodu diecezji pelplińskiej. Obowiązują od 6 stycznia 2001 roku.

Wyjaśnijmy, co to jest kapituła?

- Odpowiem tekstem ze wspomnianego statutu. Kapituła to kolegium kapłanów, którego zadaniem jest sprawowanie uroczystej liturgii w Bazylice Katedralne, a nadto wypełnianie zadań zleconych przez prawo lub biskupa diecezjalnego.

Ilu kapłanów może być kanonikami gremialnymi?

- Kapitułę tworzy 12 kapłanów, spośród których trzech sprawuje godności: prepozyta, dziekana, archidiakona. Prepozyt ma najwięcej obowiązków. Kieruje on wszystkimi sprawami Kapituły, zwołuje posiedzenia, reprezentuje ją na zewnątrz.

Coś mi się tu nie zgadza, bo w parafiach są też kanonicy. W sumie to gremium jest chyba liczniejsze?

- Tak. Do kapituły należy też pewna liczba kanoników honorowych mianowanych przez biskupa diecezjalnego. Mają oni swoje miejsce w stallach bazyliki katedralnej, prawo do stroju, odznak, ale nie mają głosu czynnego ani biernego w sesjach Kapituły.

Jak wygląda strój kanonika Diecezji Peplińskiej?

- Nosi dystynktorium czyli odznakę kanonicką, przedstawiającą czteroramienny złoty krzyż, w środku zawierający obraz Trójcy Przenajświętszej. Z drugiej strony jest herb kapituły. Dystynktorium jest własnością Kapituły i po śmierci kanonika jest ono przekazywane archidiakonowi. Na mocy przywileju nadanego Kapitule przez papieża Piusa XI w 1927 roku, strojem liturgicznym kanonika jest sutanna koloru fioletowego, pas takiego samego koloru, komża, mantolet oraz czarny biret z fioletowym pomponem. Poza liturgią strojem kanonika jest dystynktorium, czarna sutanna z fioletowymi wypustkami i takimiż guzikami, peleryna obszyta fioletowym sznurkiem i fioletowy pas.