Uroczystości patriotyczne w Pelplinie. Pod odrestaurowanym pomnikiem Stefana Łaszewskiego wmurowano kapsułę czasu

Uroczystości rozpoczęły się przed katedrą ślubowaniem uczniów oddziałów przygotowania wojskowego z miejscowego Liceum Ogólnokształcącego.

Zaproszeni goście udali się na cmentarz parafialny, gdzie odbyła się uroczystość odsłonięcia odrestaurowanego pomnika nagrobnego dra Stefana Łaszewskiego, pierwszego wojewody pomorskiego. Bogdan Badziong, sekretarz gminy Pelplin, opowiedział nie tylko o samej renowacji pomnika, przedstawił także pokrótce sylwetkę wojewody.

- Wojewoda Łaszewski zmarł w 1924 roku - opowiadał Bogdan Badziong. - Dwa lata później przystąpiono do prac nad pomnikiem. Inicjatorem uhonorowania pierwszego wojewody pomorskiego był trzeci wojewoda pomorski Stanisław Wachowiak. To on, pisał wtedy, że "to jest mój obowiązek, abym upamiętnił mojego poprzednika, pierwszego wojewodę pomorskiego Stefana Łaszewskiego. W rezultacie tych działań w centralnym miejscu cmentarza w Pelplinie postawiono wojewodzie Łaszewskiemu pomnik-grobowiec projektu dr. inż. arch. Mieczysława Nawrowskiego, naczelnika Wydziału Robót Publicznych UWP w Toruniu. Znajdującą się na pomniku rzeźbę mistycznego rycerza wykonał znany rzeźbiarz i malarz toruński Ignacy Zelek. Sam pomnik wykonano w listopadzie 2026 r., a napisy na pomniku powstały wiosna następnego roku. Jednak do 1930 roku ten pomnik stał pusty. Dopiero kiedy zmarła żona wojewody Anatolia, to postanowiono ją pochować razem ze Stefanem Łaszewskim w Pelplinie, co było życzeniem wojewody.

Bogdan Badziong przypomniał, że pomnik w swej pierwotnej wersji stał do 1939 r. Kiedy wybuchła wojna, pomnik został ogołocony ze swoich napisów. - Te napisy, które dziś przywróciliśmy, denerwowały okupantów - wyjaśnił sekretarz gminy Pelplin. - Taki wygląd zachował się do 1985 r. Zaczęła się zacierać pamięć o Łaszewskim. Zaczęto uważać, że to pomnik nieznanego żołnierza. Dopiero Henryk Łukowicz, absolwent Collegium Marianum wraz ze swoimi kolegami w 1984 r. postanowili przywrócić pamięć o wojewodzie tutaj w Pelplinie i rok później ufundowali tablicę, która obecnie jest pod tą tablicą informacyjną.

Samorządy gminy Pelplin (inicjator odrestaurowania pomnika), powiatu tczewskiego a także województw pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego wsparły inicjatywę odrestaurowania pomnika wojewody. Program prac konserwatorskich, a także samym odrestaurowaniem grobowca-pomnika zajął się Rajmund Mazur.

Głos zabrali także: poseł na Sejm RP Kazimierz Smoliński, przedstawiciele samorządu województwa pomorskiego w osobach członka Zarządu Województwa Pomorskiego Józefa Sarnowskiego oraz wiceprzewodniczącej Sejmiku Województwa Pomorskiego Hanny Zych – Cisoń, wicestarosta tczewski Andrzej Flisik, pełnomocnik Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Marcin Swaczyna, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński oraz burmistrz Pelplina Mirosław Chyła.
Podczas uroczystości wmurowano również kapsułę czasu zawierającą, m. in. szereg materiałów wyszukanych w archiwach państwowych przez Bogdana Badzionga oraz Bogdana Wiśniewskiego.

Stefa Łaszewski urodził się 3 stycznia 1862 roku w Bąchnówku, koło Chełmży.
Dzieciństwo i młodość spędził razem z ojcem w Pelplinie. To tutaj uczył się w Collegium Marianum. Studiował we Wrocławiu, Lipsku i Berlinie, gdzie uzyskał dyplom doktora praw. Później mieszkał w Grudziądzu, a od 1920 r. w Warszawie. Zmarł 24 marca 1926 roku w Warszawie. Zgodnie z własną wolą został pochowany na cmentarzu w Pelplinie.

Stefan Łaszewski był działaczem niepodległościowym, prawnikiem, sędzią, deputowanym do Parlamentu Rzeszy Niemieckiej, gdzie reprezentował interesy polskie, uczestnikiem Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, kierownikiem Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku. Był także posłem na Sejm Ustawodawczy, organizatorem polskiej administracji na Pomorzu. To pierwszy wojewoda pomorski (1920 rok), sędzia Sądu Najwyższego oraz prezes Najwyższego Trybunału Administracyjnego w Warszawie.

Ostatnim punktem uroczystości były wydarzenia odbywające się w Miejskim Ośrodku Kultury. Prelekcję o Stefanie Łaszewskim przedstawił Bogdan Wiśniewski. Spotkanie to było także okazją do wręczenia przez burmistrza Mirosława Chyłę oraz przewodniczącego Rady Miejskiej w Pelplinie Jakuba Zielińskiego gratulacji Jubilatom z okazji 90. lecia nadania praw miejskich Pelplinowi oraz wręczenia odznaczenia „Zasłużony dla Miasta i Gminy Pelplin” Florianowi Roszkowskiemu.

Uroczystości związane z obchodami Święta Niepodległości:
11 listopada
PROGRAM:
Miejsce: Bazylika katedralna
godz. 10:00
Msza św. w intencji Ojczyzny
Po mszy przemarsz kolumną na Plac Wolności
Miejsce: Plac Wolności
godz. 11:00
wystąpienie burmistrza Mirosława Chyły
składanie kwiatów przed pomnikiem „Tym co za Polskość tej ziemi życie oddali”.