Gdańsk: Zagadkowe odkrycie na Olszynce. Ociosany głaz granitowy z dwukrzyżem z czasów średniowiecza?

Granitowy blok z wysypiska

- Po zakupieniu działki przy ulicy Mostowej zaczęliśmy ją zagospodarowywać - opowiada Grzegorz Pellowski. - Najpierw wycięliśmy porastające gęsto jej teren krzaki i chwasty. Potem, w miarę postępu prac ziemnych i wierceń pod pale, natrafialiśmy na tysiące różnych przedmiotów. Jak się dowiedziałem, w latach dwudziestych ubiegłego stulecia na naszej działce funkcjonowało miejskie wysypisko śmieci. Dlatego też odnajdowaliśmy na niej setki małych i dużych butelek szklanych, flakonów po perfumach, guzików, porcelanowych tabakierek i naczyń aptekarskich czy metalowych tabliczek reklamowych gdańskich firm. Oddzielną grupę znalezisk stanowiły pozostałości wojenne, a więc przerdzewiałe karabiny i hełmy. W południowym rejonie działki odsłoniliśmy dwa bloki granitowe. Po ich podniesieniu okazało się, że na jednym znajduje się wykuty podwójny krzyż. Ten granitowy blok, jako pamiątkę historyczną, postanowiłem zabezpieczyć. Wyeksponowaliśmy go na zieleńcu, przed głównym wejściem do nowej siedziby naszej firmy. Będzie on dostępny do oglądania dla każdego chętnego. O znalezisku powiadomiłem profesora Jerzego Sampa, będącego autorytetem naukowym i znawcą dziejów Gdańska. Stwierdził one, że ociosany głaz może pochodzić z przełomu wieków XIV i XV. Prof. Samp przypomniał, że Gdańsk i jego otoczenie podzielone był od najdawniejszych czasów pomiędzy poszczególnych użytkowników i właścicieli. Prawa takie mogli nadawać jedynie tutejsi książęta, Krzyżacy, a po nich - sami królowie. Zazwyczaj zmieniali się tylko właściciele, zaś granice dzierżawy, bądź własności prywatnej, były nietykalne. Znakowano je już w średniowieczu wkopanymi w ziemię znakami. Ciosano je z najtwardszego granitu. Tam zaś, gdzie na granicy dwóch własności leżał wystarczająco wielki głaz ryto na jego powierzchni odpowiedni znak lub znaki. - Zachowane po dziś dzień przykłady podobnych artefaktów policzyć można na palcach jednej dłoni. Jest nim kamień oruński.