Powiat tczewski: renesans w szkolnictwie zawodowym

Od 1 września 2017 r. dotychczas trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa przekształciła się w trzyletnią branżową szkołę I stopnia. Na lata 2017 - 2020 do branżowej szkoły I stopnia prowadzona będzie rekrutacja absolwentów gimnazjum, a od roku 2019/2020 rekrutacja uwzględni absolwentów 8-letniej szkoły podstawowej. W okresie przejściowym (lata szkolne 2017/2018 i 2018/2019) branżowe szkoły I stopnia będą prowadziły klasy dotychczasowej 3 - letniej zasadniczej szkoły zawodowej (klasa II i III). Uczniowie tych klas otrzymają świadectwa i dyplomy ustalone dla dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej.

Wydział Edukacji Starostwa Powiatowego w Tczewie przedstawił pomysł, aby opracować kilka artykułów na temat szkolnictwa zawodowego widzianego z perspektywy młodego człowieka - ucznia. Cykl składać się będzie z trzech części:
1) „System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim”
2) „Branże i zawody istotne dla rozwoju powiatu tczewskiego”;
3) „Gimnazjalista - dylematy przed wyborem szkoły średniej”.

- Celem podjętej inicjatywy jest promowanie szkolnictwa zawodowego w powiecie tczewskim, przede wszystkim wśród gimnazjalistów i ich rodziców - wyjaśnia Marcin Stolarski, rzecznik prasowy Starostwa Powiatowego w Tczewie. - Projekt ten ma podnieść poziom świadomości społecznej w zakresie edukacji branżowej (zawodowej).

Do współpracy zaproszono wicestarostę Zbigniewa Zgodę, dyrektorów szkół zawodowych - Wiolettę Połomską i Czesława Roczyńskiego oraz uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej - Curie. W dniu 21 grudnia 2017 r. zorganizowano spotkanie w ramach realizacji I części projektu, a tematem był: „System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim”. Przygotowani do rozmowy z wicestarostą i dyrektorami szkół uczniowie liceum zadali szereg pytań na temat funkcjonowania nowego systemu kształcenia zawodowego w powiecie tczewskim. Efektem spotkania jest artykuł napisany przez młodzież.

System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim.

Polski system kształcenia zawodowego tworzą szkoły następujących typów:
- Branżowa Szkoła I stopnia,
- Branżowa Szkoła II Stopnia,
- Technikum.

W Powiecie Tczewskim funkcjonują następujące szkoły ponadgimnazjalne, w których można uzyskać kwalifikacje zawodowe:
- Zespół Szkół Technicznych im. kmdr. Antoniego Garnuszewskiego w Tczewie,
- Zespół Szkół Rzemieślniczych i Kupieckich im. Księcia Sambora II w Tczewie,
- Zespół Szkół Budowlanych i Odzieżowych im. Henryka Sienkiewicza w Tczewie,
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. ks. Henryka Mrossa w Gniewie.
W w/w wyżej szkołach istnieją branżowe szkoły I stopnia i technika. Ponadto technikum działa w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Janusza St. Pasierba w Tczewie oraz branżowa szkoła I stopnia w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Pelplinie.

W ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych uzyskanie zawodu jest głównym elementem procesu nauczania. Szkoły w Powiecie Tczewskim oferują naukę zawodów z kwalifikacjami na poziomie zasadniczym branżowym. Najczęściej wybierane zawody to: mechatronik, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, elektromechanik, monter suchej zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, murarz - tynkarz, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, stolarz, mechanik samochodowy, elektryk, cukiernik, piekarz, kucharz, sprzedawca, fryzjer.

Zawody z kwalifikacjami na poziomie średnim zawodowym obejmują następujące obszary kształcenia:
- obszar administracyjno-usługowy, np. technik logistyk, technik spedytor, technik grafiki i poligrafii cyfrowej,
- obszar budowlany, np. technik budownictwa, technik inżynierii sanitarnej,
- obszar elektryczno-elektroniczny, np. technik mechatronik, technik informatyk,
- obszar mechaniczny i górniczo-hutniczy, np. technik mechanik,
- obszar turystyczno-gastronomiczny, np. technik obsługi turystycznej, technik technologii żywności.

Szkolnictwo zawodowe dąży do modelu zwanego ,,szkolnictwem dualnym’’, które łączy naukę teoretyczną z praktyczną nauką zawodu, czyli opiera się na współpracy ucznia, szkoły i pracodawcy. Jest to program bardzo korzystny dla przyszłego absolwenta, gdyż dzięki niemu może on poznać lokalne środowisko pracy, a nawet kształcić się już w przyszłym środowisku własnej pracy. Celem jest możliwie najlepsze przygotowanie uczniów do ,,prawdziwej’’ pracy. W opinii wicestarosty tczewskiego Zbigniewa Zgody: ,,szkoła zawodowa/branżowa ma sens tylko wtedy, kiedy istnieje ścisła współpraca z pracodawcą.’’

- Doskonałym przykładem żywego zaangażowania w rozwój przyszłych pracowników jest firma Elmot z siedzibą w Kopytkowie (specjalizuje się w budowie domów modułowych pasywnych), która współpracuje z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych w Gniewie - mówi dyrektor placówki, Wioletta Połomska.

Pozostałe szkoły również ściśle współpracują z lokalnymi przedsiębiorstwami. Edukacja w szkołach branżowych czy technikach znacznie różni się od kształcenia w liceach ogólnokształcących. W liceum uczeń uczy się tylko wiedzy teoretycznej z przedmiotów ogólnokształcących, natomiast w technikum musi połączyć naukę tych przedmiotów z kilkoma dalszymi przedmiotami zawodowymi. Specyfika przedmiotów zawodowych polega na tym, iż na tych zajęciach uczeń uzyskuje wiedzę, która jest niezbędna w przyszłej pracy zawodowej. Przykładem takiego przedmiotu jest rysunek techniczny, który jest rodzajem języka wykorzystywanego w branży technicznej i budowlanej. Przy jego pomocy inżynier komunikuje się z operatorem produkcji, projektant budynku z wykonawcą – murarzem, itd. W szkole branżowej, system zakłada, w klasie pierwszej trzy dni nauki w szkole - dwa dni praktyki u pracodawcy. W następnych klasach mamy coraz mniej dni nauki w szkole, a więcej dni praktyki. Uczniowie „branżówki” otrzymują wynagrodzenie.

Absolwent szkoły uzyskuje kwalifikacje zawodowe zasadnicze lub średnie. Otrzymuje świadectwo w wersji polskiej i anglojęzycznej, które jest honorowane poza granicami kraju. Wymagania są wysokie, ale młody człowiek wkraczający w dorosłe życie musi być dobrze przygotowany do nowej roli kompetentnego pracownika.

Ukończenie Szkoły Branżowej I Stopnia daje możliwość dalszego kształcenia w Szkole Branżowej II Stopnia lub w Centrum Kształcenia Ustawicznego.

- ,,Szkoła branżowa nie jest ślepą uliczką, jest to system drożny. Nie zamyka drogi do matury, czy nawet wyższych studiów” - mówi wicestarosta Zbigniew Zgoda.

Młody człowiek, który ukończy szkołę branżową, jest w stanie znaleźć pracę na terenie całego kraju. Może też bez obaw podjąć pracę za granicą. Warto jednak dodać, że ciekawą ofertę pracy znajdzie na terenie Powiatu Tczewskiego w nowoczesnych firmach, takich jak: Eaton, Flex, Gardner, Huber-Suhner, Silgan, Mikrostyk, Dovista, Gemalto, Elmot. W opinii dyrektora Zespołu Szkół Technicznych, Czesława Roczyńskiego: ,,Szkolnictwo zawodowe przeżywa obecnie prawdziwy renesans”. To efekt zmian w gospodarce, systemie oświaty (kształcenie dualne), a także żywych kontaktów uczniów i dyrektorów szkół z pracodawcami.

Autorki: Natalia Kosmala, Katarzyna Cirocka, Małgorzata Ackermann, Maria Domachowska, Paulina Giemza